Categorie:Kamphuis: verschil tussen versies

VKSJ was in de loop der jaren thuis in verschillende kamp- en vormingshuizen. Oorspronkelijk ging het om een kasteel of gebouw dat gehuurd werd, samen met andere bewegingen. Later kon (v)KSJ het domein 'Hoogveld' kopen (in 1982) en 'De Touwladder' (in 2001). Hieronder wat informatie en anekdotes over deze kamp- en vormingshuizen, in hun VKSJ-periode. Elders vind je informatie over hun voor- of nageschiedenis ...

Zonnig Huis, Assebroek (Brugge) 1937-1939

In april 1937 verschijnt een oproep voor een vakantiehuis in Zonnige Jeugd, het ledenblad van VKSJ. Men wijst op de moeilijke levensomstandigheden, met zoveel vaders zonder werk en kinderen die nood hadden aan ruimte en gezonde lucht ... In juli 1937 volgt het blijde bericht: "Verheugt u, we zijn erin gelukt voor u zo'n rustoord in te richten, midden een mooi park, in het gesticht Haverloo (dicht bij Brugge), door de Eerwaarde Zusters ten onzen dienste gesteld binst de vakantie."

Inderdaad, het eerste VKSJ-vakantiehuis is gevestigd in het Institut de Sainte Marie d'Haverloo in de Weidestraat te Assebroek, Brugge. Dit is een lagere school (basisschool) voor kinderen uit de Brugse adel en hogere burgerij, geleid door Franse zusters. Tijdens de zomervakantie mag VKSJ het pensionaat gebruiken, midden een groot parkdomein. Ook VKBJ (Vrouwelijke Katholieke Burger- en Middenstandsjeugd) gebruikt het Zonnig Huis. Er gaan studiedagen en kampen door. Per dekenij mogen er groepen van 30 meisjes drie dagen logeren. Per dag betaalt men 15 Bfr (of 0,375 euro). De inschrijvingen gebeuren via de gewestleiding.

Het Zonnig Huis wordt plechtig geopend en ingezegend door Mgr. Lamiroy op 19 augustus 1937. De 200 deelnemers aan een studieweek in Eeklo komen hier op af, samen met nog 50 leden van het VKSJ-gewest Brugge. Er ligt een prachtig zand- en bloementapijt, dat het schild van de bisschop voorstelt. Na een korte plechtigheid in de kapel van het klooster, trekt men processiegewijs naar het Maria-kapelletje, in een afgezonderde hoek van het park. Alle VKSJ-groepen hebben hun steentje bijgedragen tot de bouw hiervan. Na de wijding van het beeld wijst kanunnik José Lowie ('E.H. Bestuurder') op de betekenis van deze kleine bidplaats, dat de Katholieke Studerende Meisjes moet helpen betere Katholieke Actie-meisjes te worden. Daarna trekt men met vlaggen voorop naar het kastpeelplein. Daar wordt onder vreugdig gejuich de pausvlag gehesen en "Evvivia" gezongen. Helene Barbier (eerste 'voorzitster' of 'vrijgestelde' van VKSJ, samen met Yvonne Van Maele) houdt een toespraak over de betekenis van het vakantiehuis, gevolgd door een Mariahulde en slotwoord van Mgr. Lamiroy. De aanwezige leden picknicken in 'het park' en ... beginnen sparen om ook "van ons Zonnig Huis te kunnen genieten".

Na twee zomers in dit vakantiehuis biedt zich anno 1939 echter een nieuwe, nog mooiere gelegenheid aan.

Geïnteresseerd in de historiek van dit gebouw?

Mariënhove, Wakken (Dentergem) 1939-1947

In 1939 kan het VJKVA (Vrouwelijk Jeugdverbond voor Katholieke Actie) terecht in een "majestatisch kasteel (en geen luchtkasteel)", omringd met een wal, midden een park, voormalig buitengoed van de Hertogen van Bourgondië. In Zonnige Jeugd (ledenblad) wordt het lyrisch omschreven: "...een sprookjesoord, meisjes, met zijn puik verzorgde slaapkamertjes en gezellige vergaderzalen, met lokkende lanen en grasgroene speelpleinen, met zijn oude historische schandpaal, met zijn énig mooi kapelleke ... (...) Daar vinden we de atmosfeer terug van ons Zonnig Huis, met erbij de innige gezelligheid ons gans 'thuis' te voelen."

Mariënhove ("hof van Maria") wordt ingewijd door Mgr. Lamiroy op 14 mei 1939, in het bijzijn van al de proosten en leidsters van het VJVKA.

Suzanne Waûters, verantwoordelijke voor de Katholieke Actie en dus VJKVA, richt Mariënhove in, samen met VKSJ en VKBJ. Alle leden van de West-Vlaamse VJKVA zijn er welkom voor studiedagen of kampen, maar in het groot verlof gaan er vooral kampen door van VKSJ. Een VKSJ-lid kan vooraf sparen om een paar dagen in Mariënhove te verblijven. Yvonne Van Maele (dioceesleidster) en Roberte Verholle (eerste betaalde administratieve kracht van VKSJ West) brengen er veel tijd door. Ook tijdens de oorlog. Ze herinneren zich de kampvuren aan de vijver, of het gesleur met matrassen om te slapen in de keuken en eetzaal, wegens veel te koude kamers ...

Op een bepaald moment kan men dit kasteeltje niet meer huren en komt Kroonhove in de plaats. De laatste activiteiten in Mariënhove (die we terugvinden) zijn kampdagen van 2 tot 4 september 1946 en Roodkapjeskampen van telkens 3 dagen, tussen 16 augustus en 1 september 1947.

Geïnteresseerd in de historiek van dit gebouw?

Kroonhove, Oostkamp 1946-1964

In 1946 komt Yvonne Van Maele het kasteel Kroonhove in Oostkamp op het spoor, eigendom van de familie Rotsart de Hertaing. VKSJ kan het voor 18 jaar huren en inrichten. Antoinette Batsleer helpt het realiseren. De stoffenfabriek van de familie Van Maele levert de gordijnen, en voor de verdere inrichting kan provinciale proost José Lowie goed schooien! Maar ook hier doen de plaatselijke groepen een duit in het zakje. Zo wordt via het tijdschrift 'Roodkapje' een tombola georganiseerd: in elk ledenblad steken twaalf loten die de Roodkapjes moeten verkopen. Ze worden bijna allemaal verkocht.

Kroonhove wordt ingehuldigd op 27 juli 1946 met maar liefst 750 aanwezige VKSJ'ers en Roodkapjes. Op deze Huldedag wordt tevens het zilveren priesterjubileum gevierd van kanunnik José Lowie, de diocesane proost.

Er zijn ruime slaapkamers met stapelbedden. Maar eigenlijk is Kroonhove niet groot genoeg voor alle activiteiten van VKSJ of Roodkapjes. Voor studiedagen moet men meestal uitwijken naar kostscholen (scholen met internaat), wegens gebrek aan plaats in Kroonhove. Wel gaan er vooral provinciale en nationale Roodkapjeskampen door, omdat zij niet in tenten mogen kamperen. Volgens Miet Haeck konden ouders hun kind rechtstreeks inschrijven voor een nationaal georganiseerd zomerkamp, voor de prijs van 40 à 50 Bfr (ongeveer één euro!). De eerste keer zorgt dat voor een overbezetting, maar men lost het gewoon op zonder kinderen te weigeren. Op zo'n kamp wordt altijd de wacht gehouden bij een kapelletje voor Onze Lieve Vrouw, de ganse dag door. Elke dag begint met een vast ritueel: formatie, het hijsen van de vlag, een lied zingen en de groet. De roodkapjeskampleidsters zijn VKSJ-leden, op een bepaald moment aangevuld met stagiairs van de Sociale Hogeschool. Na twee jaar worden de kampen trouwens erkend door het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn. Ze gaan door van 1947 tot 1955.

Yvonne Van Maele organiseert er één keer 'School voor Katholieke Actie' gedurende 6 weken: vorming voor leidsters van alle Katholieke Actie-bewegingen, georganiseerd door VJVKA.

Andere activiteiten in Kroonhove zijn Goedhartenkampen (voor Roodkapjesleiding), Missiekampen, Dienstenkampen... In 1960 gaat een Goedhartenkamp door met 80 deelnemers, en het laatste Goedhartenkamp in Kroonhove (dat we terugvinden) is in 1963.

Kroonhove is ook een ideaal kader voor grootse gouwdagen (provinciale dagen voor alle roodkapjes). We vinden foto's terug van de Roodkapjesgouwdag in 1950, het Burchtfeest in 1955 en de Zonneburcht in 1957. (link naar foto's) Op het Burchtfeest in 1955 is het hoogtepunt de overhandiging van de tapijtjes, gemaakt in iedere afdeling, voor Mariëndale (zie verder).

Geïnteresseerd in de historiek van dit gebouw?

Mariëndale, Roeselare 1956-1970

Op 1 juli 1956 opent het VJVKA (Vrouwelijk Jeugdverbond voor Katholieke Actie, koepel van de Katholieke Actie) een nieuw "jeugdtehuis" in Roeselare. De eerste plannen dateren van 1947. De grond van de hoevesite in de Ieperstraat 245 wordt verkregen dankzij de Bank van Roeselare, en het "Mariahuis" wordt gebouwd met giften en omhalingen in Bisdom Brugge. ^[1]

Alle vrouwelijke Katholieke Actie-jeugdbewegingen kunnen hier terecht, zowel voor hun secretariaat als voor hun kampen en vorming. Maar het wordt toch vooral een VKSJ-huis en een VKSJ-droom die hier gestalte krijgt. De West-Vlaamse VKSJ-afdelingen helpen Mariëndale inrichten: elke plaatselijke VKSJ-groep kan een kamertje helpen aankleden met gordijnen, beddengoed, schilderwerken - en de Roodkapjesgroepen zorgden voor de tapijtjes, die plechtig overhandigd worden op de Gouwdag in Kroonhove (juni 1955). ^[2] De buitengevels worden geschilderd door Bouworde. Er volgen nog vele werkkampen, o.a. van de Bouworde, om het verder op te knappen of te onderhouden.

Er zijn 43 à 46 bedden (2 kamers met 6 bedden, 1 kamer met 5 bedden, 1 kamer met 2 bedden, 27 kamertjes met 1 bed), een refter met ruimte voor 120 personen, een keuken, een turnzaal, drie vergaderzalen (2 zaaltjes voor 25 personen en 1 voor 60) en een stemmige huiskapel.^[3] Het centrale huis met zijn bijgebouwen ligt midden een gordel van groen. Het terrein beslaat 4 ha en is gedeeltelijk verwerkt tot een speelplein, waar tijdens de vakantiemaanden dagelijks 1.500 kinderen van genieten.^[4]

De inwijding van Mariëndale vindt plaats in 1956 door vicaris-generaal Vital Van Gheluwe in aanwezigheid van bisschop De Smedt. Het gebeuren wordt door heel de stad opgemerkt door de optocht met vlaggen, de groepsmis op de weide, de aansluitende 'dag van het Vlaamse lied', en niet in het minst door hun kleurrijke aanwezigheid van geüniformeerde meisjesgroepen van VKBMJ (Burger- en Middenstandsjeugd), VKAJ (Arbeiders Jeugd), BJB (Boerinnen Jeugd), VKSJ (Studerende Jeugd), Roodkapjes en Kroonwacht (voorloper West-Vlaamse Chiromeisjes). Ze zijn allen toeschouwers van de historische stoet die deze dag door de stad trekt.

Men noemt nog steeds Rosa Wostyn als "de ziel van Mariëndale". Zij woont er en is verantwoordelijk voor het algemeen onderhoud. Samen met Lieve Logghe uit Leke is ze ook verantwoordelijk voor de keuken. De kenmerkende gastvrijheid is te danken aan deze personen.

Activiteiten die plaats vinden in Mariëndale (voor VKSJ en Roodkapjes): leidstersweekends, ontspanningsweekends, officiële leidstersaanstellingen, gewestvergaderingen, dienstendagen, retraites, proostenbijeenkomsten, en zelfs het Zestiende Europese congres van de Internationale Katholieke Studerende Jeugd (IKSJ) ^[5] ...

Ondanks een optimale bezetting groeien de materiële en financiële zorgen. De diocesane leiding van alle katholieke jeugdbewegingen (VKSJ, KSA, Chiro, KAJ, VKAJ, KJM, VVKM) slaan de handen in mekaar en organiseren een Tweedaagse van Mariëndale op 3 en 4 juni 1967. Op zaterdagavond gaat een groots avondfeest door (in Centrum Licht en Ruimte) en op zondag een familiefeest in Mariëndale zelf. Het mag niet baten op de lange duur: Mariëndale sluit als kamp- en vormingshuis op 1 oktober 1970. De secretariaten verhuizen al vroeger (1965-1966) naar Centrum Licht en Ruimte.

Geïnteresseerd in de historiek van dit gebouw?

d' Oude Pastorie, Zande (Koekelare) 1977-1983

Centrum Licht en Ruimte is een geschikte locatie voor secretariaat en studiedagen, maar niet als kamp- en vormingshuis. Dus zoekt VKSJ - en vooral diocesaan proost Joris Weyts en medewerkster Maryline Benoit - naar een huis om te huren of te kopen.

In 1976 komt een tip via Sim-proost Paul Vermeulen dat de pastorie in het pittoreske Zande leeg staat. De volgende morgen reeds rijden diocesaan VKSJ-proost Joris Weyts en leidster Maryline Benoît ter plaatse en contacteren de burgemeester van Koekelare. Hij toont interesse en noteert hun adres op een bierkaartje... Op 25 oktober 1976 wordt het huurcontract ondertekend, met de niet-contractueel vastgelegde afspraak dat VKSJ 15 jaar kan huren, met daarna eventueel verlenging van het contract. Het contract start vanaf 1 januari 1977 (en niet 1978 zoals vaak vermeld).

Na de euforie volgt ontnuchtering: er blijken naast de inrichting grote renovatiewerken nodig. Luc Wouters (vrijgestelde) leidt de werken, met hulp van huidige en oud-leidsters en medewerkers, sympathisanten en werklozen. Gelukkig komt er financiële steun van de Provincie West-Vlaanderen en het Commissariaat Generaal voor Toerisme, dankzij Ward Poppe. De opening vindt plaats op 21 mei 1977. Buurman Willem is conciërge en verzorgt het onthaal en de afsluiting van groepen.

Er kunnen groepen tot 25 personen overnachten. De prijs bedraagt minimum 850 Bfr. (of 21 euro) per nacht. Voor VKSJ-groepen geldt geen minimumprijs, zij betalen 40 Bfr. (of 1 euro) per persoon, per nacht. De boekingen gebeuren bij VKSJ West, of bij het C.J.T. (Centrum voor Jeugdtoerisme) voor de zomervakantie. VKSJ West maakt zelf veel gebruik van D'Oude Pastorie, vooral voor vergader- en vormingsweekends.

Het Zande-verhaal is echter van korte duur. In oktober 1980 meldt het gemeentebestuur van Koekelare dat ze het gebouw willen verkopen. VKSJ overweegt de aankoop of minstens nog verhuur tot eind augustus 1981. De meerderheid is pro aankoop, op voorwaarde dat er subsidie mogelijk is. VKSJ blijft ondertussen veel tijd en geld investeren in het gebouw, en er worden bouwplannen geraamd met een architect, tot het gemeentebestuur in september 1983 beslist om het gebouw zelf om te bouwen tot ontmoetingscentrum. De huur stopt op 31 december 1983. Er blijven nog groepen logeren tot na de zomer 1984, met boekingen bij het gemeentebestuur of bij het C.J.T.

En ondertussen - tezelfdertijd - groeit een nieuwe, grotere uitdaging in Veldegem...

Hoogveld, Veldegem (Zedelgem) 1982-

Nog in dezelfde periode van D'Oude Pastorie blijven Joris Weyts en Maryline Benoit op zoek naar een groter gebouw voor (v)KSJ. Mogelijks niet alleen als kamp- en vormingshuis, want (v)KSJ West overweegt om haar secretariaat weg te trekken uit Centrum Licht en Ruimte. We leven in maatschappij- en kerk-kritische tijden, en niet iedereen voelt zich nog thuis in dit "huis van het bisdom". Er worden oproepen gelanceerd, huizen en domeinen bezocht ... tot de ultieme tip in maart 1981 komt van de heer Vitse, directeur van het Commissariaat Generaal voor Toerisme. Volgens hem staat het domein Hoogveld in Veldegem te koop, met een kasteel, fermette, boerderij en 4,5 ha grond.

De eigenares is Myriam de Potter de ten Broeck, weduwe van Alain d'Udekem d'Acoz. Voor hen was Hoogveld eigendom van baron van Zuylen. Een domein met geschiedenis dus!

Dit is een unieke kans, maar niet zonder risico. (v)KSJ West is geen rijke beweging, integendeel. Waar de meerderheid in eerste instantie positief staat tegenover het project, blijken na twee maanden nog slechts twee mensen in het project te geloven: Joris Weyts en Maryline Benoit. Maar hun enthousiasme is zo aanstekelijk dat ze toch de goedkeuring krijgen om verdere stappen te zetten. Ze starten financiële acties, onderzoeken subsidie-mogelijkheden, onderhandelen over de aankoopprijs ... Ondertussen blijkt ook dat er vlakbij een autosnelweg zal aangelegd worden (de huidige E403), met op- en afrit op 400 meter - wat de bereikbaarheid aanzienlijk zal verbeteren. Uiteindelijk stemt een meerderheid in augustus 1981 voor de aankoop. Een "Commissie Hoogveld" wordt opgericht, met o.a. Antoinette Batsleer (Mère Hélène) en Trees Savaete van Hemelsdale.

Op 6 november 1981 wordt de overeenkomst getekend, met de clausule dat de koop enkel kan doorgaan als er subsidies toegezegd zijn. Er komen ondertussen wel massaal veel giften binnen - Joris Weyts is niet de eerste diocesane proost die blijkbaar goed kan "schooien". Pas in juni 1982 worden de subsidies toegezegd en op 9 juli 1982 wordt de koopakte definitief getekend in Luik. Op 1 juli 1982 start Bouworde hun werkkampen gedurende heel de zomer, met 20 personen. Ook veel (v)KSJ-groepen en medewerkers komen hun handen uit de mouwen steken. De allereerste groep - het provinciale SIMKAMP - verblijft in het kasteel in december 1982, weliswaar nog in primitieve omstandigheden. Maar het gevoel om nu thuis te zijn op dit prachtig domein maakt alles goed.

In juli 1983 start de verbouwing van het Hoevetje, en in december 1983 wordt een prefab verhuisd naar het domein, als polyvalente zaal met keuken en slaapruimte. Hoogveld wordt officieel geopend op 9 september 1983, met drie gebouwen beschikbaar voor groepen.

Maryline Benoit woont voortaan met haar gezin in de fermette, als inwonende conciërge en coördinator. In een apart deel van de fermette komen 3 kamers en een living voor tijdelijke opvang van mensen in moeilijkheden. Lieve Boone stopt haar taak als pedagogisch vrijgestelde in (v)KSJ en wordt animator in Hoogveld (tot 1988). Zij blijft lid van het Dagelijks Bestuur van (v)KSJ West, om de band tussen beide te onderhouden. Joris Weyts stopt in 1984 als provinciale proost, om zich meer te kunnen toeleggen op Hoogveld, maar blijft wel nog een tijdje actief in de Werkgroep Pastoraal en de Algemene Vergadering.

De "Werkgroep Hoogveld" evolueert in 1985 naar een aparte vzw Hoogveld, met vertegenwoordiging van (v)KSJ in de Raad van Bestuur. Op die manier kiest men voor een band met een zekere autonomie: (v)KSJ West blijft eigenaar en vzw Hoogveld beheert het domein in erfpacht.

Sindsdien en tot vandaag is Hoogveld een begrip geworden. Het is een prachtig onderhouden domein, met vier gebouwen die elk een aparte stijl hebben en goed uitgerust zijn. Hoogveld biedt ook educatieve pakketten aan voor bos- en kasteelklassen. Dit alles is zonder twijfel de verdienste van de bezielers van het eerste uur, Maryline en Joris, samen met heel wat medewerkers en sympathisanten.

Meer info: www.Hoogveld.be

Geïnteresseerd in de historiek van dit domein?

De Touwladder, Dadizele (Moorslede) 2001-

In 2001 koopt vKSJ-West het vroegere kamphuis Daiselhof en herdoopt het tot De Touwladder. Het ligt wat verscholen achter een huizenrij in hartje Dadizele, achter het Dadipark.

Koen Seynaeve: "Wij maakten kennis met het domein tijdens de 'Cursus Verdere Vorming’ wat later Instructeurscursus zou genoemd worden. De locatie had veel charme en leek ons een ideaal kamphuis voor een middelgrote groep. In dezelfde periode dreigden wij de Provinciale subsidies te verliezen omwille van een te grote reserve op de bank. Die reserve was bedoeld als een veilige buffer om steeds over voldoende personeel te kunnen beschikken. De druk om het geld te investeren nam steeds toe, en tegelijk bood de pastoor van Dadizele dit jeugdhuis aan een bijzonder schappelijke prijs aan: wij konden kopen én verbouwen! Er werd een nieuwe keuken en ruimte eetzaal met een vertelzolder bijgebouwd."

De Touwladder wordt tussen 2001 en 2003 grondig gerenoveerd en ingericht als kamp- en vormingshuis voor 50 personen, met diverse dagruimtes, een speelbos en overdekt terras. Groepen met jongere kinderen hebben alles binnen een afgesloten terrein, en cursusgroepen hebben beschikking over vier werkruimtes – wat soms noodzakelijk is.

Anno 2017 wordt De Touwladder nog steeds uitgebaat door KSA West. Voor meer info kan je terecht op detouwladder@ksa.be of bellen naar 056 40 48 10. De beschikbaarheid vind je op http://zelfkook.cjt.be/nl/detail/8111/de-touwladder

Locatie: Ledegemstraat 13b, Dadizele.

Bronnen

• archief VKSJ-West (KSA-West) in Kadoc: provinciale leidingstijdschriften (Diocesane Mededelingen, Intraveneus, Pinker, Kompas)
• archief VKSJ-West (KSA-West) in Kadoc: nationaal ledentijdschriften Zonnige Jeugd
• archief VKSJ-West (KSA-West) in Kadoc: boekje "10 jaar VKSJ"
• archief Lieve Boone in Kadoc: verslagen van provinciale beleidsorganen (Dioceesploeg, VZW)
• interviews met Yvonne Van Maele en Roberte Verholle in 2000 en 2001, door Ann Blontrock, Ann D'hiet en Lieve Boone
• interviews met Miet Haeck voor Gisteren 1992 en 1997
• informatie van oud-medewerkers, o.a. Myriam Flamey, Christiane Staessens, Ann Brasseur, Maryline Benoit, Els Delie, Koen Seynaeve...
• historiek van Hoogveld en Kroonhove: "Steenrijk & Begeesterd", kastelen en abdijen in het Brugse Ommeland, Véronique Lambert i.s.m. Westtoer en Provincie West-Vlaanderen, 2017

Voetnoten